Dit is een, voor de website licht aangepaste, tekst welke is uitgesproken door fractievoorzitter van GroenLinks Wijchen Henry Tiemessen tijdens de algemene beschouwing over de begroting van de gemeente Wijchen over het jaar 2024.

De fractie van GroenLinks Wijchen wil het college complimenteren met wederom een begroting die financieel technisch solide in elkaar zit. De begroting is niet alleen sluitend, er komt ook veel extra geld in de spaarpot te zitten.

Dat is mooi nieuws voor de gemeente en het betekent ook dat wij wat ons betreft geen keuzes hoeven te maken om te bezuinigen op onze ambtenaren zoals deze week in Druten is gedaan.

Daarnaast is dit mooi nieuws voor de voorzichtige rekenmeesters die tegenvallers in de woningbouw maar met name “de kloof van 2026” vrezen, het moment dat er mogelijk veel minder geld uit Den Haag komt.

Wij hopen – zoals u allemaal natuurlijk – dat die kloof veel minder diep zal zijn dan ze nu lijkt. Daarvoor is het natuurlijk wel noodzakelijk dat iedereen over twee weken op een partij stemt die het belang van de gemeenten voorop stelt en niet verder wil bezuinigen op de lokale overheid. Ik kan alvast een stem op GroenLinks-Partij van de Arbeid van harte aanbevelen.

Wijchen is meer dan geld alleen

De gemeentelijke spaarpot groeit verder en wordt steeds ronder. Dat is met het oog op de mogelijke risico’s mooi, maar Wijchen is meer dan geld alleen!

De tweedeling in Wijchense samenleving wordt steeds zichtbaarder.

Hele generaties dreigen de boot te gaan missen als de bezuinigen op de zorg en de armoedebestrijding worden doorgevoerd. Grote groepen hebben last van hoge woon- en leefkosten, energiearmoede en hogere drempels voor de zorg die steeds duurder wordt. De zeer recente lagere armoedecijfers geven een vertekend beeld want vorig jaar hadden we ook de eenmalige energietoeslag en korting op de energierekening in 2022.

Wat betekenen de aangekondigde bezuinigingen in de jeugd- en ouderenzorg en voor kinderen met een achterstand?

Gisteren viel nog te lezen, dat Wijchen staat niet goed op de kaart als het gaat om duurzaamheidsmaatregelen. En waar blijven de concrete maatregelen om onze natuur en zieke bossen beter te beschermen? De biodiversiteit staat onder druk en doorpakken is er niet bij.

We vragen de gemeente om met extra plannen te komen in de perspectiefnota voor 2024.

Een tegenbegroting

GroenLinks vindt samen met de andere progressieve partijen dat het anders moet.

En dat hoeft niet eens door de reserves uit te putten, een hele kleine belastingverhoging voor bedrijven is al genoeg, zodat onze belastingen op hetzelfde niveau komen als die van Heumen en Beuningen.

Daar komt dan iets moois voor in de plaats: meer groene en sociale alternatieven en meer bestaanszekerheid voor alle Wijchenaren – en dat is iets waar ook de bedrijven weer van profiteren! Daarom dienen we samen met PvdA en D66 een tegenbegroting in.

Want, zoals het nu gaat, worden de kosten en de problemen steeds groter.

Zorgen over groeiend toerisme

Als we de begroting verder doorlezen valt het op dat er veel meer opbrengsten komen uit de toeristenbelasting. Terecht dat de bezoekers mee betalen.  

Meer en grotere evenementen, meer toerisme, meer grootschalige recreatie betekent meer belastinginkomsten. Met 16% meer toeristische overnachtingen in 2022 is het minimum doel van 20% in 2030 nu al in zicht.

Hoe ver mag het aantal recreatieve en toeristische overnachtingsplaatsen eigenlijk groeien? Hoeveel meer recreatie en toerisme is te verantwoorden als de leefbaarheid van de inwoners van Alverna onder druk staat en de kwaliteit van onze natuur verder achteruit gaat?

GroenLinks vindt dat een grens getrokken moet worden tegen nog meer massale evenementen en recreatie.

We willen graag dat de toeristische baten niet alleen wordt ingezet voor het stimuleren van meer toerisme en recreatie maar ook wordt ingezet om de schade en de overlast aan de natuur en de directe omwonenden door al die bezoekers te compenseren.

Om schade en overlast aan de natuurgebieden te beperken is meer toezicht en handhaving nodig omdat de pakkans momenteel nihil is en meer verdere schade moet worden voorkomen.

Overigens brengen al die bezoekers nog meer kosten met zich mee: parkeren in de parkeergarages kost ons volgend jaar al € 416.000. Dat is nog los van de investeringen in het dynamisch parkeerverwijssysteem en dat bedraagt ongeveer €50 per parkeerplek per jaar. Dat is dus meer dan een miljoen subsidie voor de auto.

Over enkele maanden bespreken we in de gemeenteraad het Wijchense parkeerbeleid en dan zullen we hier nader op ingaan.

Woningbouw op oude bedrijventerreinen

De Wijchense bedrijventerreinen nemen veel ruimte in.

Wij willen dat de oudere bedrijventerreinen onderzocht worden op efficiëntie en duurzaamheid en waar mogelijk naar Bijsterhuizen vertrekken, zodat de ruimte kan worden heringericht en gebruikt voor woningbouw. We dienden hierover twee weken geleden samen met K&W een motie in.

Wat ons betreft komen op die locaties veel sociale huurwoningen en sociale en middeldure koopwoningen omdat Wijchen hier nog een slag te maken heeft. Ook op bouwlocaties binnen de bebouwde kom mag hoger gebouwd worden mits dat mogelijk en verantwoord is.

Natuurinclusief en volledig energieneutraal bouwen doen we zoveel mogelijk binnen de gemeentegrenzen zodat het buitengebied behouden blijft voor natuur, cultuurlandschap en recreatie.

Een aantal kleinere onderwerpen

Los van de tegenbegroting zijn er enkele kleinere onderwerpen, die de moeite van het onderzoeken waard zijn.

Een subsidieregeling voor energiebesparing van gemeentelijke monumenten

We riepen met een motie het college op om een subsidieregeling in het leven te roepen voor onderzoek naar energiebesparing van onze gemeentelijke monumenten. Deze monumenten verbeelden een deel van onze geschiedenis en dienen behouden te blijven. Energiebesparende maatregelen in dergelijke monumenten is maatwerk. Dat kan kostenneutraal vanwege de middelen die het Rijk hiervoor verstrekt.

Experimenteer met zonnecarports

Daarnaast vroegen we het college om te experimenteren met zonnecarports met laadpalen bij ruime parkeerlocaties. Zonnepanelen en laadpalen zijn een ideale combinatie en een smart oplossing om netcongestie tegen te gaan. Dat zou een hele mooie toevoeging kunnen zijn voor de grote bouwprojecten die eraan komen.

Het is goed om het klimaatbeleid een extra zetje te geven: met deze twee moties doen we daar een eerste inzet voor en we rekenen dan ook op uw massale steun.

Een betere afvalinzameling

Ten slotte dienden we twee moties over afval in.

Als je de begroting zo doorneemt, dan valt het op dat we in Wijchen nog achterlopen met de afvalinzameling, ondanks de vooruitgang die geboekt is met de bewustwordingscampagne ‘weet wat je achterlaat’. Het lijkt ons een goed idee om de inwoners die goed meedoen aan die campagne te belonen: Indien de inwoner de keuze maakt de kliko in te leveren en ontvangt de inwoners kilozakjes die tegen een veel goedkoper tarief in ondergrondse restafvalcontainers kunnen worden gedeponeerd. We roepen het college op om dit te onderzoeken. Ook dit is weer iets om mee te nemen in de nieuwbouwwijken.

Conclusie

Wijchen is een mooie, fijne gemeente om in wonen. Het beleid van de afgelopen jaren heeft daar zeker aan bijgedragen en daarvoor geven we een welgemeend compliment aan het College en aan onze raad. Maar laat de financiële voorzichtigheid niet doorslaan in een Wijchen dat niet meer groen, sociaal en eerlijk is voor alle inwoners van de gemeente.

Wij blijven knokken voor wat kwetsbaar is, doet u mee?