De eenzijdige benadering van toeristische ontwikkeling is gebaseerd op uitsluitend economische motieven. De Toeristische Visie 20-30 en de huidige recreatieplannen houden geen rekening met de leefbaarheid op Alverna en de gevolgen voor de biodiversiteit en natuur. De inwoners maken zich terecht grote zorgen over de aantasting van hun leefomgeving en de stromen toeristen, feestvierders en recreanten. De vragen over de balans tussen de lusten en lasten en welke maatregelen de gemeente gaat treffen om de lasten voor de inwoners van Alverna tot een minimum te beperken worden niet beantwoord; er wordt slechts omheen gepraat.
Sterke groei van het toerisme
Het toerisme binnen de gemeente Wijchen is sterk gegroeid, met maar liefst 13,5% meer overnachtingen in 2022 ten opzichte van 2019. Het college zet in op verdere groei. In beantwoording van de schriftelijke vragen staat meermaals te lezen dat de ambities niet limitatief zijn, wat zoveel betekent dat aan de groei van het aantal toeristische overnachtingen geen grenzen worden gesteld. De streefwaarde van 20% groei in 2030 (17.000 extra overnachtingen t.o.v. 2019) is de ondergrens, de minimale groei.
Zijn de plannen nodig?
Het college heeft grootse plannen om de overnachtingscapaciteit in de gemeente drastisch uit te breiden, ten einde deze groei te realiseren. De vraag is of deze plannen nodig zijn.
Hotel Berendonck opent in het voorjaar 2025 haar deuren, is het hele jaar open en heeft 105 kamers. Gezien de toename van het aantal overnachtingen in 2022 (het zullen er in 2023 ongetwijfeld nog meer zijn) is alleen het openen van hotel Berendonck al genoeg om de ondergrens te halen.
De vraag is ook of er voldoende personeel is om in het toerisme en de recreatie te gaan werken, waar dat dan vandaan moet komen en waar het dan moet gaan wonen.
Daarnaast heeft Leisurelands, de uitbater van onder andere de Berendonck, plannen om het aantal evenementen en recreatiemogelijkheden op de Berendonck uit te breiden. Volgens het college zijn deze 'toeristische economische dragers' nodig zodat Leisurelands "in natuur en gratis recreatiemogelijkheden op de Berendonck voor onze inwoners [kan investeren]".
Echter, nog niet zolang lang geleden was gratis recreëren op vrijwel de hele Berendonck mogelijk zonder de vele recreatievoorzieningen die er via Leisurelands zijn gekomen. De Groene Heuvels bij Bergharen heeft nog steeds veel ruimte voor gratis recreatie en heeft minder recreatievoorzieningen en evenementen dan de Berendonck, ook als de nieuwe plannen van Leisurelands definitief worden goedgekeurd.
Wat zijn de gevolgen voor Wijchen?
Hoewel de gemeente een goed overzicht heeft van het aantal toeristische overnachtingen binnen de gemeente, heeft het bijster weinig zicht op de gevolgen hiervan voor Wijchen.
Ten eerste kan het college nog geen concrete informatie geven over wat toeristen besteden in de Wijchense economie. Het blijkt lastig om de bestedingen uit te splitsen naar lokaal niveau en daarbuiten. Het college verwijst naar cijfers op regionaal niveau. Deze cijfers zijn niet uitgesplitst naar type bezoek en waaraan het geld is besteed.
Ten tweede heeft het college geen data over de duurzaamheid van toeristische ondernemingen in Wijchen. Zo weet het college nog niet hoeveel toeristische ondernemers energieneutraal zijn.
De stimulering van duurzaamheid onder ondernemers is daarbovenop erg vrijblijvend. Er zijn potjes geld beschikbaar en de gemeente heeft sinds kort een duurzaamheidsloket voor ondernemers, maar het initiatief is aan de ondernemers om hiervan gebruik te maken. De gemeente heeft wel inspanningsverplichtingen opgenomen in het evenementenbeleid, maar deze verplichtingen blijven vaag en zijn niet uitgewerkt in concrete maatregelen.
Kortom
We hebben nu gelukkig een beter beeld van het aantal toeristische overnachtingen in de gemeente Wijchen. De antwoorden van het college over de gevolgen van het beoogde toenemende toerisme zijn echter voornamelijk ontwijkend en algemeen. Het college lijkt toerisme en recreatie helaas vooral als verdienmodel te zien.
Wat GroenLinks betreft kan en moet het aantal nieuwe initiatieven stevig worden afgeschaald omwille van de leefbaarheid van de inwoners van Alverna en voor het behoud van de natuur en biodiversiteit in de gemeente Wijchen als geheel.